makthes.gr, 25/07/2016
Πέρασα χθες, έπειτα από πολλά χρόνια, ίσως από τα φοιτητικά, όλη την
ημέρα μου πάνω από την οδό Εγνατία, στη Θεσσαλονίκη...
Είχα πρωινές δουλειές και μετά σκέφτηκα να μείνω μέχρι την επόμενη το πρωί. Ήθελα να περπατήσω, να θυμηθώ τα στενά και σκηνές που ξέχασα, τις διαδρομές της νεανικής ζωής. Όπως τότε που καθημερινά μετά το πανεπιστήμιο κανένα κίνητρο δεν ήταν αρκετό να μας οδηγήσει κάτω από την Εγνατία, εκτός ίσως από την ασυναίσθητη γοητεία της θάλασσας και κάποια νεανικά μπαρ και αυτό ελάχιστες φορές. Σαν η δική μας θάλασσα τότε να ήταν η Εγνατία, σαν να τελείωνε η πόλη με τη διάσχισή της, προς τα κάτω.
Άνω Πόλη, Φιλίππου, πλατεία Δικαστηρίων, Καμάρα και Ροτόντα, και βέβαια η πιο γοητευτική πανεπιστημιούπολη της χώρας. Ξανασκέφτηκα σε πόσο σκληρό και αδιαπέραστο φυσικό σύνορο, εντός της πόλης, μπορεί να μεταβληθεί ένας δρόμος. Και προς τις δύο φορές. Ζούμε την πόλη με εμμονές, σαν εγκλωβισμένοι στην κλίμακα της μικρογειτονιάς μας. Όντως η Εγνατία κόβει σαν ξυράφι οριζόντια τη Θεσσαλονίκη και χωρίζει και σήμερα, όπως πάντα, την κοινωνική στρωματογραφία. Γεωμετρικός τόπος ιστορικής συνέχειας και σύγχρονων αισθητικών αντιθέσεων. Άξονας χωρικής συμμετρίας και κοινωνικής αντισυμμετρίας ταυτόχρονα. Μου το θύμιζε και ο πατέρας μου όταν ψωνίζαμε στην Εγνατία. “Άλλος κόσμος από πάνω, άλλος από κάτω”, μου έλεγε.
Η Εγνατία χωνεύει την επαλληλία της ιστορίας και διασταυρώνει τις πολυποίκιλες εποχές της πόλης. Κάθε εκατό μέτρα μπαίνεις σε άλλες χιλιετίες. Από τα ρωμαϊκά ανάκτορα, στο Βυζάντιο και μετά στα τούρκικα λουτρά. Ο κόσμος εκατέρωθεν του δρόμου εξακολουθεί να είναι άλλος. Οι πάνω αδιαφορούν για τον κοσμοπολιτισμό των κάτω και, αντίστροφα, οι κάτω μένουν ανυποψίαστοι για τη λαϊκή αυθεντικότητα των πάνω.
Τα τελευταία χρόνια η Εγνατία θρυμματίστηκε κοινωνικά και εμπορικά από τα εργοτάξια του μετρό. Ένας απρόσεκτος σχεδιασμός τού κατά τα άλλα εμβληματοποιημένου έργου, που υποτίμησε τις ανθρωπογενείς και περιβαλλοντικές επιπτώσεις και κατέστρεψε τη πολεοδομική και αισθητική συνοχή του δρόμου. Μετά προστέθηκε η αδιανόητη καθυστέρηση του έργου, και η Εγνατία αργοπεθαίνει σε συνθήκες στασιμοχρεοκοπίας, όπως θα λέγαμε με όρους κρίσης, που δεν άργησε και αυτή να αποτελειώσει τα πράγματα. Το μετρό της Θεσσαλονίκης, έργο καίριας σημασίας για την πόλη, βαρύνεται με μια κληρονομιά άγονων αντιπαραθέσεων επί δεκαετίες και σήμερα που εκτελείται έχει συσσωρεύσει όλες τις δυνατές συγκυριακές και μη καθυστερήσεις. Εξουθενωμένος κατασκευαστής, υποχρηματοδοτηση, γραφειοκρατία, οικονομική κρίση, δυσκολία εκτέλεσης στο ιστορικό κέντρο. Εσχάτως προστέθηκε και η εμπλοκή με τα αρχαία της Βενιζέλου.
Μετά τη συνειδητή διανυκτέρευση στην πλατεία Αντιγονιδών, της νοσταλγικής εικονογραφίας του ’60, περπάτησα με ιεροτελεστία πάνω στο γραμμικό σύνορο, αλλάζοντας πεζοδρόμια και μελαγχολώντας συνεχώς με τα ακαλαίσθητα και παρατημένα εργοτάξια του μετρό, μέχρι ωσότου έστριψα στην Αγίας Σοφίας δεξιά και χάθηκα στα καθημερινά και τετριμμένα. Πιο γεμάτος από την αναζωογόνηση της μνήμης του παρελθόντος και πιο απαισιόδοξος όμως για το μέλλον. Η οδός Εγνατία είναι η αιώνια ψυχή της Θεσσαλονίκης. Τίμια και διαχρονική, συνοριακή και εμβληματική...
Είχα πρωινές δουλειές και μετά σκέφτηκα να μείνω μέχρι την επόμενη το πρωί. Ήθελα να περπατήσω, να θυμηθώ τα στενά και σκηνές που ξέχασα, τις διαδρομές της νεανικής ζωής. Όπως τότε που καθημερινά μετά το πανεπιστήμιο κανένα κίνητρο δεν ήταν αρκετό να μας οδηγήσει κάτω από την Εγνατία, εκτός ίσως από την ασυναίσθητη γοητεία της θάλασσας και κάποια νεανικά μπαρ και αυτό ελάχιστες φορές. Σαν η δική μας θάλασσα τότε να ήταν η Εγνατία, σαν να τελείωνε η πόλη με τη διάσχισή της, προς τα κάτω.
Άνω Πόλη, Φιλίππου, πλατεία Δικαστηρίων, Καμάρα και Ροτόντα, και βέβαια η πιο γοητευτική πανεπιστημιούπολη της χώρας. Ξανασκέφτηκα σε πόσο σκληρό και αδιαπέραστο φυσικό σύνορο, εντός της πόλης, μπορεί να μεταβληθεί ένας δρόμος. Και προς τις δύο φορές. Ζούμε την πόλη με εμμονές, σαν εγκλωβισμένοι στην κλίμακα της μικρογειτονιάς μας. Όντως η Εγνατία κόβει σαν ξυράφι οριζόντια τη Θεσσαλονίκη και χωρίζει και σήμερα, όπως πάντα, την κοινωνική στρωματογραφία. Γεωμετρικός τόπος ιστορικής συνέχειας και σύγχρονων αισθητικών αντιθέσεων. Άξονας χωρικής συμμετρίας και κοινωνικής αντισυμμετρίας ταυτόχρονα. Μου το θύμιζε και ο πατέρας μου όταν ψωνίζαμε στην Εγνατία. “Άλλος κόσμος από πάνω, άλλος από κάτω”, μου έλεγε.
Η Εγνατία χωνεύει την επαλληλία της ιστορίας και διασταυρώνει τις πολυποίκιλες εποχές της πόλης. Κάθε εκατό μέτρα μπαίνεις σε άλλες χιλιετίες. Από τα ρωμαϊκά ανάκτορα, στο Βυζάντιο και μετά στα τούρκικα λουτρά. Ο κόσμος εκατέρωθεν του δρόμου εξακολουθεί να είναι άλλος. Οι πάνω αδιαφορούν για τον κοσμοπολιτισμό των κάτω και, αντίστροφα, οι κάτω μένουν ανυποψίαστοι για τη λαϊκή αυθεντικότητα των πάνω.
Τα τελευταία χρόνια η Εγνατία θρυμματίστηκε κοινωνικά και εμπορικά από τα εργοτάξια του μετρό. Ένας απρόσεκτος σχεδιασμός τού κατά τα άλλα εμβληματοποιημένου έργου, που υποτίμησε τις ανθρωπογενείς και περιβαλλοντικές επιπτώσεις και κατέστρεψε τη πολεοδομική και αισθητική συνοχή του δρόμου. Μετά προστέθηκε η αδιανόητη καθυστέρηση του έργου, και η Εγνατία αργοπεθαίνει σε συνθήκες στασιμοχρεοκοπίας, όπως θα λέγαμε με όρους κρίσης, που δεν άργησε και αυτή να αποτελειώσει τα πράγματα. Το μετρό της Θεσσαλονίκης, έργο καίριας σημασίας για την πόλη, βαρύνεται με μια κληρονομιά άγονων αντιπαραθέσεων επί δεκαετίες και σήμερα που εκτελείται έχει συσσωρεύσει όλες τις δυνατές συγκυριακές και μη καθυστερήσεις. Εξουθενωμένος κατασκευαστής, υποχρηματοδοτηση, γραφειοκρατία, οικονομική κρίση, δυσκολία εκτέλεσης στο ιστορικό κέντρο. Εσχάτως προστέθηκε και η εμπλοκή με τα αρχαία της Βενιζέλου.
Μετά τη συνειδητή διανυκτέρευση στην πλατεία Αντιγονιδών, της νοσταλγικής εικονογραφίας του ’60, περπάτησα με ιεροτελεστία πάνω στο γραμμικό σύνορο, αλλάζοντας πεζοδρόμια και μελαγχολώντας συνεχώς με τα ακαλαίσθητα και παρατημένα εργοτάξια του μετρό, μέχρι ωσότου έστριψα στην Αγίας Σοφίας δεξιά και χάθηκα στα καθημερινά και τετριμμένα. Πιο γεμάτος από την αναζωογόνηση της μνήμης του παρελθόντος και πιο απαισιόδοξος όμως για το μέλλον. Η οδός Εγνατία είναι η αιώνια ψυχή της Θεσσαλονίκης. Τίμια και διαχρονική, συνοριακή και εμβληματική...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.